Agenda

Geen geplande activiteiten.

Populair

Gevaarlijk oorlogsspel in Zuid-Oost-Azië PDF Print Email
Geschreven door Ludo De Brabander op zondag, 05 december 2010

Er is al veel gezegd en geschreven over het incident in de Gele Zee waarbij twee Zuid-Koreaanse mariniers en twee burgers om het leven zijn gekomen na Noord-Koreaanse artilleriebeschietingen op het eiland Yeonpyeong. De meeste media en de westerse politieke wereld leggen de schuld nagenoeg helemaal bij Noord-Korea dat van provocatie wordt beschuldigd. Een aantal analyses legt een verband met de machtswissel in Noord-Korea van Kim Jong Il naar zijn zoon Kim Jong Un. De beschietingen van het eiland zouden dan binnenlands verkocht worden als een overwinning van de nieuwe jonge leider. Een ander verband wordt gelegd met Noord-Korea's recente aankondiging dat het verder blijft werken aan zijn nucleair programma.

Het incident in de Gele Zee toont hoe gevaarlijk de militaire opbouw in de Zuid-Oost-Aziatische regio is. Landen als Noord-Korea en China voelen zich alsmaar meer bedreigd door de groeiende militaire aanwezigheid van de VS en hun bondgenoten.

De chronologie en de context van het incident brengen toch een ietwat ander beeld.

Wie provoceert wie?

De Noord-Koreaanse beschietingen volgen op eerdere schietoefeningen van de kant van Zuid-Korea tijdens manoeuvres in het betwiste grensgebied. Het eiland Yeonpyeong, dat Zuid-Koreaanse militaire installaties herbergt, ligt op 11 kilometer van het Noord-Koreaanse vasteland. Zuid-Korea weet dat dergelijke oefeningen zo vlak voor de kust van de tegenstander wel eens beantwoord zouden kunnen worden. Noord-Korea heeft eerder immers al gewaarschuwd om op die plek geen militaire oefeningen te houden. Een bericht van het Amerikaanse persbureau Associated Press (23/11) stelt: “De schermutselingen begonnen toen Pyongyang het Zuiden waarschuwde om de militaire oefeningen in de buurt stop te zetten... Seoul weigerde en begon met artilleriebeschietingen richting betwiste wateren...”. Zuid-Korea houdt in deze gevoelig regio elke drie maanden militaire manoeuvres. Voor Noord-Korea gaat het om manoeuvres in betwist gebied. Het land erkent de demarcatielijn niet die in 1953 door de VN werd opgelegd. Vanuit die logica reageerde Pyongyang dan ook door te spreken over een "roekeloze provocatie door tientallen schoten te lossen in de territoriale wateren van" Noord-Korea. Het komt bovenop een ander zwaar incident in maart van dit jaar toen het Zuid-Koreaanse marineschip, de Cheonan, getorpedeerd werd met 46 doden tot gevolg. Noord-Korea ontkent dat het ook maar iets te maken heeft met deze militaire actie.

Hardliners

De huidige Zuid-Koreaanse regering, die zich al een hele tijd openlijk verzet tegen verbeterde relaties met Noord-Korea, dreigt het incident aan te grijpen om de verhoudingen met zijn buurland verder te militariseren. Zuid-Korea zegt dat het vanaf nu het aantal troepen in de buurt van de betwiste grens aan zijn westkust zal verhogen. De Zuid-Koreaanse minister van Defensie, Kim Tae-Young, heeft inmiddels zijn ontslag ingediend als gevolg van de kritiek dat hij veel te zacht heeft gereageerd. Hardliners in het parlement vonden dat hij een luchtaanval op de Noord-Koreaanse militaire installaties had moeten bevelen. Maar volgens de  defensieminister zou dit het risico vergroten op een grootschalige oorlog. Als gevolg van het incident heeft de president aangekondigd om de 'rules of engagement' te herzien zodat in de toekomst sterker kan worden gereageerd. Zo zouden er verschillende aanvalsniveaus komen afhankelijk van het feit of de doelwitten burgerlijk of militair zijn.
De rol van de VS in dit alles is cruciaal. De VS hebben meer dan 28.000 troepen gelegerd in Zuid-Korea. Beide landen onderhouden nauwe militaire relaties en voeren elk jaar gezamenlijke militaire manoeuvres uit. Sinds het zinken van de Cheonan is beslist tot een schaalvergroting daarvan en zijn er dit jaar al twee grootschalige militaire oefeningen gehouden. Dit weekend wordt de derde oefening gehouden.

Dat ligt zeer gevoelig in de regio bij zowel Noord-Korea als China. Noord-Korea vreest dat de manoeuvres een rookgordijn zijn voor een echte aanval. Tijdens de manoeuvres in juli reageerde het regime in Pyongyang uitermate vijandig door te dreigen met een “heilige oorlog” indien beide landen zouden doorgaan met hun manoeuvres. Volgens het land betekenen ze een inbreuk op de soevereiniteit en vormen ze een bedreiging voor de veiligheid in regio.

De VS streven geostrategische dominantie na

China voelt zich evenzeer geviseerd en zegt dat ze de spanningen in de regio alleen maar kunnen doen toenemen. Beijing ziet ze als een onderdeel van een politiek die tot doel heeft China in te kapselen in een Amerikaans streven naar geostrategische dominantie.

Begin november waren zowel president Obama, als minister van Buitenlandse Zaken Clinton en minister van Defensie Gates op rondreis door Zuid-Oost-Azië om, in de woorden van die laatste, er voor te zorgen dat de Verenigde Staten “beter aanwezig zijn” in de regio. In India sloten de VS hun grootste wapendeals, waaronder de verkoop van 10 C-17 militaire transportvliegtuigen van Boeing ter waarde van 5 miljard dollar. De VS haalden de militaire banden met landen als Australië, Maleisië en Indonesië aan en stellen openlijk dat ze de economische en militaire invloed van China in de regio moeten indammen. Een andere belangrijke strategische partner is Japan waar de VS sowieso al goede militaire relaties mee onderhouden en het beschikt over militaire basissen. Elk najaar houden de VS gezamenlijk militaire oefeningen om de 'interoperabiliteit' te verbeteren.

Eind september waarschuwde de Chinese vice-admiraal Yin Zhuo ervoor dat uit "een reeks militaire oefeningen geïnitieerd door de VS en de buurlanden van China is gebleken dat de VS hun militaire aanwezigheid in Azië willen vergroten."

"Het doel van deze militaire oefeningen is gericht tegen meerdere landen, waaronder China, Rusland en Noord-Korea en het opbouwen van strategische banden met geallieerde landen als Japan en Zuid-Korea."

De grootschalige manoeuvres en de provocaties aan het adres van Noord-Korea passen binnen dat kader. Zo wordt ook USS George Washington, een 97.000 ton zwaar en nucleair aangedreven vliegdekschip van de Zevende VS-Vloot, ingezet in een ultieme show van machtsvertoon. Dit vliegdekschip is het symbool van de supermachtstatus van de VS. Het vervoert 75 vliegtuigen en 6.000 manschappen. Het gaat om een vooruitgeschoven mobiele aanwezigheid ter aanvulling van de talloze militaire VS-basissen in de regio.

China, dat goede banden onderhoudt met Noord-Korea, vreest dat het volledig zal ingesloten worden door een samenspel van militaire basissen en strategische relaties met bondgenoten. Sinds enkele jaren is China zelf bezig aan een stevige militaire inhaalbeweging en gaat sterke economische groei gepaard met een minstens zo sterke groei van de militaire uitgaven.

Dit artikel verscheen eerder op de website van Vrede VZW: http://www.vrede.be/

 


Naar boven