Agenda

Geen geplande activiteiten.

Populair

Het kapitalisme in crisis: minder analisten, meer activisten! PDF Print Email
Geschreven door Ataulfo Riera & David Dessers op zondag, 26 oktober 2008

Met deze lichtjes provocatorische titel willen we wijzen op een opmerkelijke paradox die de huidige situatie kenmerkt. Sinds de financiële uitbrak, worden we overstelpt met een tsunami aan standpunten, analyses, opinies en verklaringen over de crisis. De commerciële media zijn inmiddels verzadigd door de vele economische en financiële commentaren, de onvermijdelijke “experten”, die naar het evenbeeld van de militaire experten tijdens imperialistische oorlogen, bijna leterlijk over elkaar rollen in de tv-studio’s en in de krantenkolommen. Ook de opiniepagina’s van de kranten puilen uit van de meningen over hetzelfde onderwerp, in die mate zelfs dat het lijkt alsof er in de wereld verder niets anders meer gebeurt. Het internet ontsnapt evenmin aan deze vloedgolf. Talloze bloggers maken hun mening kenbaar.

En ook bij de radicale linkerzijde merken we een galopperende inflatie aan analyses. Terecht trouwens, gezien radicaal links, maar ook andersglobalistische bewegingen als Attac of andere, al jarenlang de onvermijdelijke catastrofale gevolgen van van de neoliberale politieke hekelen. Maar je kan niet anders dan vaststellen dat er een onevenwicht is, of misschien eerder een echte kloof, tussen de omvang van die analyses en de armoede aan sociale en militante reactie, aan acties of manifestaties, die een dergelijke crisis toch zou moeten uitlokken.

De situatie is dus op zijn minst paradoxaal : door de omvang van de huidige kapitalistische crisis komt de neoliberale ideologie in de verdrukking en moet ze verregaand aan legitimiteit inboeten. De heersende klasse en haar politieke bondgenootgenoten, zowel die van “links” als van rechts, zijn verdeeld over welke antwoorden ze moeten bieden op de crisis. Regerend links en de sociaal-liberalen zijn gediskrediteerd door hun medeplichtigheid aan het beleid dat tot deze situatie heeft geleid. Maar ondanks een reëel gevoel van revolte en onrechtvaardigheid onder de werkende bevolking ten aanzien van de manier waarop de crisis aangepakt wordt door de elite, blijven de vakbonden afwezig sinds de actiedag van 6 oktober, horen we radicaal links nauwelijks en zijn de sociale bewegingen en de andersglobalisten quasi onzichtbaar.

Kansen om niet te verspelen

Om misverstanden te vermijden : we willen helemaal niet denigrerend doen over de analyses die ons helpen om de aard, de oorzaken, de mechanismen en de gevaren van de crisis te begrijpen en die ook antwoorden aanreiken. Die analyses zijn vaak nuttig en van een goede kwaliteit. Bewustzijn zonder kennis is onzin en met het concept van de “praxis” heeft Marx zijn leven lang de nadruk gelegd op de noodzaak aan wetenschappelijke kennis en inzicht in het kapitalisme om zo te komen tot efficiënte actie om het te bekampen. Maar precies daar wringt het schoentje vandaag.

Het tweede element van de “praxis” is op zijn zachtst gezegd nogal zwakjes, zoniet onbestaande. Het hiaat die we onder de aandacht willen brengen situeert zich in dit flagrante onevenwicht tussen de omvang en de ernst van de crisis, de hoeveelheid en rijkdom aan analyses enerzijds en de zwakte en armoede aan passende acties anderzijds. Er zijn zeker wel verklaringen voor die situatie. Meer dan 25 jaar neoliberale politiek heeft het individualisme bevorderd, de egoïstische cultuur gestimuleerd van ieder voor zich, de sociale banden en collectieve solidariteit sterk aangetast. Het is niet makkelijk om op te staan en vooruit te gaan, terwijl je platgeslagen wordt door allerhande info en de miljoenen en de miljarden je om de oren vliegen.

Van de traditionele leiding van de arbeidersbeweging valt bovendien niet veel te verwachten gezien ze al jarenlang meedraait in het “sociaal overleg” en ze al jarenlang mobiliseert met de handrem op. Terwijl de regering met haar zielige begroting voor 2009 geen enkel antwoord formuleert op de sociale problemen, daagt er voor de vakbondstop geen enkel ander perspectief op dan verder en op routinematige wijze te “overleggen”. En dat terwijl dat sociaal overleg vandaag overtroefd wordt door de gebeurtenissen zelf. Misschien hebben de syndicale leidingen wel schrik om de doos van pandora te openen en verkiezen ze liever de “sociale vrede” in ruil voor wat kruimels voor hun trouwe diensten.  Het succes van de nationale actiedag van ACV en ABVV op 6 oktober toont nochtans aan dat die actiebereidheid er is. Maar door het feit dat de vakbondstop geen perspectief naar voor schuift, dreigt deze actiebereidheid weg te ebben en zelfs plaats te maken voor demoralisering. Het is aan de syndicale basis, aan de delegees in de bedrijven, om zelf het heft in handen te nemen, zonder te wachten op ordewoorden vanuit de top. Er kunnen algemene vergaderingen georganiseerd worden waarop er moties gestemd worden ten gunste van een algemene 24-urenstaking.  

Wat radicaal en revolutionair links betreft, stellen we vast dat haar verdeelheid ook haar zwakte blijft. Het ontbreekt ons blijkbaar allemaal niet aan de “correcte analyse”. Waar het ons aan ontbreekt is de kracht om die analyses ook om te zetten in de praktijk en een werkelijk tegen-offensief in te zetten. We hebben lange jaren van sectarisme en verdeeldheid achter de rug alsook herhaalde mislukte pogingen om tot een ééngemaakt alternatief te komen. Dat los je niet zomaar in één dag op. Maar zelfs dan zou het toch mogelijk moeten zijn om samen acties op de rails te zetten tegenover deze financiële crisis...

Eengemaakte acties bevorderen!

Niemand kan eromheen dat het kapitalistisch systeem vandaag in een crisis verkeert en die crisis maakt het mogelijk om het verzet, dat zich op talloze terreinen uit, te verenigen. Deze crisis en de wil van de heersende klasse om de sociale meerderheid ervoor te laten opdraaien, vergroot de ongelijkheid, treft de vrouwen, de werklozen, de gepensioneerden, de mensen zonder papieren, de werkende mensen en hun arbeidsvoorwaarden. Het wordt er nog moeilijker door om een waardige woonst te vinden en de crisis vormt een gevaar voor onze publieke diensten als onderwijs, gezondheidszorg etc. Er wordt vandaag reeds gesproken over het terugschroeven van de Europese klimaatdoelstellingen... Eigenlijk vertelden we een jaar geleden al precies hetzelfde.

Het grote verschil is dat vandaag een groter wordend deel van de bevolking de crisis aan den lijve ondervindt. Maar de stap van dat groeiend bewustzijn naar actie –de enige manier om een reële verandering van de krachtsverhoudingen te bekomen – wordt niet spontaan noch mechanistisch gezet. Deze crisis vraagt dus niet enkel om een pedagogische uitleg maar ook om ééngemaakte acties die in staat zijn om de massa van de mensen te overtuigen van het nut van actie en die een perspectief bieden aan iedereen die op zoek is naar een uitweg uit deze crisis voor de werkende bevolking. Daarom is het meer dan de hoogste tijd voor actie. We hebben immers een verantwoordelijkheid als we beweren dat we de sociale meerderheid in dit land willen verdedigen.

Naar boven