Beruchte masculinisten van verschillende landen wilden in oktober in Brussel hun “reactionaire analyses” tijdens het congres “Paroles d’hommes”[1] rustig verspreiden. Maar dat was zonder rekening te houden met de diverse interventies van het feministisch collectief VaMos (Vigilance AntiMasculiniste Mixte Organisée et Solidaire)[2], dat voor de gelegenheid spontaan was opgericht. Gemotiveerd door het succes van deze acties, hebben de leden van VaMos besloten om door te gaan. Een opwindend nieuwtje om de feministische beweging in België te dynamiseren.

Begin september circuleerde in militante en feministische milieus de informatie dat masculinisten hun internationaal congres in Brussel organiseerden met de steun van de overheid en dit zonder dat iemand zich daarbij vragen stelde. Al snel werd een mailinglijst samengesteld met een dertigtal (pro)feministen, LGTB en Queer-militanten, antikapitalisten, jonge en minder jonge geïnteresseerden, ... die zin hadden om in actie te treden om dit congres te verstoren.

Onze vingers tokkelden op de computerklavieren, onze ogen werden beschadigd door te veel te surfen op websites van (anti)masculinistes en contacten werden aangeknoopt met Canadese en Franse activistes. Van ontsteltenis tot verontwaardiging, verfijnde de kennis over “de leiders”, de standpunten en de strategieën van masculinisten zich. Tegelijkertijd werden een aantal constructieve en creatieve vergaderingen georganiseerd in het “Maison des femmes” in Brussel. In minder dan twee maanden werd,  zonder al te zware debatten noch kommaneukerij, een draaiboek voor de verschillende acties opgemaakt waarin de verschillende stromingen van het collectief VaMos zich konden herkennen.

Voor een actiegerichte vrouwenbeweging

Eén van de doelstellingen van VaMos is om masculinisten te ontmaskeren die zich in verschillende landen -waaronder België- onder het mom van de “politieke correctheid“ binnen vaderverenigingen of mannengroepen verbergen. Daarnaast wil het collectief de overheidssteun die ze ontvangen aan het licht brengen. VaMos wil feministische militanten en vooruitstrevende organisaties waarschuwen voor het bestaan en de acties van masculinisten. Zodoende ontstaan kritische vragen en debatten, enerzijds binnen de vooruitstrevende en feministische organisaties, anderzijds binnen de instanties die het congres “Paroles d’hommes” ondersteunen, zoals het Instituut voor de Gelijkheid tussen Vrouwen en Mannen, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Franse Gemeenschap. Het collectief informeerde daarnaast ook een aantal spre(e)k(st)ers van het programma over de oorsprong en de oriëntatie van het congres, velen wisten niet waar ze in beland waren.

Een ander doel van VaMos is om opnieuw het potentieel te tonen van een actiegerichte vrouwenbeweging, met haar verscheidenheid, haar dynamiek, haar spontaniteit, haar egalitaire eisen, haar subversief en alternatief karakter. Om de onmiskenbare noodzaak van de feministische beweging aan te kaarten in de opbouw van een egalitaire samenleving en om de publieke opinie te waarschuwen over de gevaren van de masculinisten, lanceerde VaMos een open brief en een bijhorende oproep om die mee te ondertekenen. Een 90-tal mensen ondertekenden de oproep en de tekst werd in La Libre Belgique [3] gepubliceerd. Aangezien een goede discussie eveneens nodig is, organiseerde het collectief een politiek café, in samenwerking met Attac Brussel en “La maison des femmes”. Het debat bracht ongeveer 70 personen bijeen.

Engagement en amusement

Enkele dagen voor congres “Paroles d’hommes” van start ging, stelden de organisatoren van ‘Relais Hommes’ aan VaMos voor om documentatie over Vamos zelf aan de deelnemersmappen toe te voegen. ‘Relais Hommes’ weigerde zich tegelijkertijd wel uit te spreken over de herhaaldelijke standpunten van enkele “eregasten” van het congres. Daarom sloeg VaMos het aanbod af en besloot ze om volledig via eigen kanalen te communiceren. Ze laat haar kritiek niet versmachten door samen te werken met degenen die de verworven rechten bedreigen en de feministische strijd beledigen.

En tenslotte wilden we ons met deze acties ook een beetje amuseren… Om ons niet te beperken tot enkel maar publieke en informele interpellaties, noch tot gesloten debatten, verstoorde VaMos het congres ook daadwerkelijk op een ludieke manier. Op de eerste dag, kregen de congresdeelnemers een pamflet met citaten van de vier aanwezige masculinisten, om hen te verwittigen van wat ze binnen te horen zouden kunnen krijgen. Tijdens deze kleine actie vindt er een leerrijke babbel plaats met Pol Dassesse, van ‘Relais Hommes’, en Jean Gabard, één van de woordvoerders van de masculinisten.

Gouden fallus

De volgende dag, ontrollen twee vrouwen van VaMos tijdens een plenaire zitting van het congres spandoeken met de slogans “het feminisme is niet de oorzaak van uw problemen“ en “masculinisme brengt de gelijkheid ernstige schade toe“. De organisatoren hangen voor de rest van de zitting de spandoeken op de tribune en bieden de twee vrouwen zelfs een broodje aan, ondanks de verontwaardiging van bepaalde deelnemers voor dit grootmoedig gebaar. Aan de uitgang, worden de masculinisten feestelijk ontvangen door een zestigtal mensen. Yvon Dallaire en Serge Ferrand ontvangen er eigenhandig “een gouden fallus”, een prestigieus beloning voor hun belachelijke analyses. John Goetelen en Jean Gabard zijn helaas niet aanwezig om te delen in de eer.

De balans van de acties van VaMos zijn in ruime mate positief. Tegenover de aanvallen van de masculinisten tegen de vrouwenemancipatiebeweging, heeft het collectief VaMos een kritische ruimte publiekelijk geopend.  Het  collectief heeft  de masculinisten en de verenigingen die hen steunen verplicht om uit de kast te komen en heeft een feministische druk in de media en vooral in de straat (terug) mogelijk gemaakt.

Deze actie heeft een interessante en veelbelovende dynamiek gelanceerd die de leden van VaMos via drie doelstellingen willen voortzetten:
VaMos wil de masculinisten in België ontmaskeren door informatie te verzamelen over hun strategieën en hun discours. Tegelijkertijd willen we de overheid, instellingen en verenigingen die ze ondersteunen of met hen samen werken interpelleren.

Voorts wil het collectief fundamentele debatten organiseren om feministische alternatieven te blijven ontwikkelen, onder meer door de sociale, economische, politieke en culturele context te analyseren van de zaken die masculinisten aan de orde stellen;

Tot slot neemt VaMos zich voor om de feministische beweging in België dynamischer maken door contacten met Belgische en buitenlandse feministische organisaties te onderhouden en door brede en zichtbare acties in de straat te voeren.

[1] De 3e editie van het internationaal congres « Paroles d’hommes » werd in Brussel op 17 en 18 oktober georganiseerd door het Belgische ‘Relais d’Hommes’. Dit congres werd ondersteund door de overheid die zich niet stoorde aan het feit dat de initiatiefnemers van het congres, de Canadees Yvon Dallaire en de Zwitser John Goetelen, zich zelf als “hominist” bestempele,. Een meer politiek correct concept dan “masculinist” maar dat grosso modo op zelfde neerkomt. Beide werden op het congres in Brussel (de eerste was er zelfs de erevoorzitter) samen met andere sprekers masculinisten, zoals Jean Gabard, Serge Ferrand of nog Patrick Guillot uitgenodigd. Voor wat het masculinisme zelf betreft, verwijzen we naar ons artikel uit het vorige nummer van ROOD “feministen sta op! Het gevaar van masculinisten” . Je vindt het artikel ook op onze website
[2] Het collectief heeft een blog geopend, met teksten en referenties om meer te weten over de masculisnisten, verslagen over de acties, een persoverzicht, een agenda en ideeën voor toekomstige acties (http://vamos.zeblog.com). Om vaMos te contacteren : This email address is being protected from spam bots, you need Javascript enabled to view it
[3] De open brief is terug te vinden op onze website en de blog van VaMos